مقایسه برخی ویژگی‌های گیاهی در دو سایت چرایی حیات وحش و دام اهلی (مطالعه موردی: مراتع دشت کالمند- بهادران استان یزد)

با توجه به تأثیر نوع دام چرا کننده بر تغییرات پوشش گیاهی و اهمیت شناخت خصوصیات پوشش گیاهی در اداره صحیح اکوسیستم‌های مرتعی، تحقیق حاضر به مقایسه برخی شاخص‌های گیاهی و فرم‌های رویشی مختلف در دو سایت چرایی حیات وحش و دام اهلی در مراتع دشتی کالمند-بهادران استان یزد پرداخته است. به این منظور پس از تعیین منطقه رویشی در دو بخش برای مطالعه متغیرهای پوشش گیاهی از روش تصادفی سیستماتیک استفاده شد. در داخل هر یک از مناطق مورد بررسی، 10 ترانسکت 100 متری به‌طور تصادفی و تعداد 3 پلات 2 متر مربعی بر روی هر ترانسکت، در مجموع 30 پلات به صورت سیستماتیک قرار گرفت. در داخل هر پلات و در امتداد هر ترانسکت، کلاس خوشخوراکی گونه‌های گیاهی موجود، فرم رویشی، درصد پوشش، تعداد، فراوانی، بیوماس انداز‌گیری شد. نتایج نشان داد که درصد پوشش گونه غالب Artemisia sieberi، گیاهان کلاس II و بوته‌ای‌ها در سطح یک درصد و گندمیان در سطح 5 درصد در سایت چرایی دام ­اهلی افزایش معنی‌داری داشته است. بیوماس کل گونه غالب (gr22/135)، درصد پوشش گیاهان کلاس III (6%) و پهن‌برگان علفی (3%) در سایت چرایی حیات وحش افزایش معنی‌داری را نشان داد، در حالی‌که مقدار این پارامترها در منطقه چرایی دام اهلی به‌ترتیب gr19/69، 4% و 9/0% بود (01/0p <). تولید و تراکم پهن‌برگان از قبیل Stachys inflata و Scorzonera sp. (01/0p <) و تولید گندمیان مانند Stipa barbata و Boissiera squarrosa (05/0p <) و تراکم آنها (01/0p <) در منطقه تحت چرای آهو به‌صورت معنی­داری بیشتر از منطقه تحت چرای دام اهلی بود، بنابراین برای مدیریت پوشش گیاهی در چنین مناطقی در صورتی‌که شرایط پرورش دام‌های وحشی فراهم شود، شاید بتوان مدیریت بهتری در خصوص پوشش گیاهی اعمال کرد.